ANALYSE – Valentijnsdag staat weer voor de deur, de dag waarop geliefden elkaar verwennen met een bosje bloemen. Uit eigen land zullen velen denken, Nederland is immers de grootste exporteur van gesneden bloemen ter wereld. Toch is de kans zeer wel aanwezig dat de ruikers van man- of vrouwlief van Keniaanse bodem komen.

Van alle bloemen die Kenia teelt, vindt namelijk zo’n 35 procent zijn weg naar de Europese Unie, met Nederland als grootste koper. Kenia staat – na Nederland, Colombia en Ecuador – vierde op de lijst van grootste bloemenexporteurs ter wereld. Het land heeft een marktaandeel heeft van 7 procent, waarmee jaarlijks ruim een half miljard dollar wordt verdiend.

Maar de afhankelijkheid van agrarische producten als thee – Kenia’s belangrijkste exportproduct – en bloemen op de tweede plaats, maakt het land tegelijkertijd kwetsbaar voor externe schokken. Zoveel wordt duidelijk als we teruggaan naar de periode 2014-2015. Toen werd het land geteisterd door enorme droogte waardoor de export van thee, bloemen en planten instortte. Daardoor daalde binnen een jaar ook de koers van de nationale munt, de Keniaanse shilling, met 15 procent in aan waarde.

Hoewel het land ook daarna nog met regelmaat te kampen heeft gehad met droogteperiodes, waren de weersomstandigheden nadien nooit zo slecht als toen. De shilling herstelde zich dan ook en beweegt de laatste jaren eigenlijk heel stabiel.

Sterker nog, in 2018 wist de munt zich als een van de weinige opkomende valuta staande te houden tegen de dollar. De Keniaanse shilling apprecieerde in handelsgewogen termen zelfs zozeer dat het Internationaal Monetair Fonds (IMF) begin 2019 waarschuwde voor overwaardering.

Keniaanse Shilling blijft redelijk waardevast

Terwijl de Keniaanse economie het op het eerste oog best goed doet – met een jaarlijkse groei van zo’n 6 procent, geholpen door een gestage stroom van inkomsten uit de export van land- en tuinbouwproducten – is de centrale bank van Kenia van mening dat de economische omstandigheden toch niet optimaal zijn. Dat was dan ook de reden dat in januari van dit jaar werd besloten de rente met een kwartje te verlagen (naar 8,25 procent) om, met inflatie onder controle, de economie te stimuleren.

Waar opkomende munten na een renteverlaging vaak de neiging hebben om te verzwakken (omdat dan in vergelijking met valuta uit ontwikkelde landen het verschil in renteopbrengst kleiner wordt) is de Keniaanse shilling tot op heden redelijk waardevast gebleven.

Toch liggen er wel een aantal gevaren op de loer voor zowel de munt als de economie van Kenia. Allereerst zwermt er een enorme sprinkhanenplaag over Oost-Afrika, volgens sommigen zelfs van ‘Bijbelse proporties’. Die bedreigt ook de oogsten in Kenia.

Daarnaast kampt het land met een tekort op de lopende rekening waardoor het moet opletten niet te veel in dollar gedenomineerde schulden aan te gaan, omdat bij een aantrekkende dollar de schuldenlast per definitie stijgt.

Als olie-importeur is Kenia er verder bij gebaat dat de olieprijs laag blijft. Dat is nu weliswaar het geval, maar kort geleden zag dat er nog heel anders uit ten gevolge van de opgelopen spanningen tussen de VS en Iran.

Verzwakking van de Keniaanse munt in aantocht: coronavirus

De grootste beer op de weg is de corona-epidemie. Als het aantal infecties en doden als gevolg van het coronavirus onverminderd blijft oplopen en het virus zich blijft verspreiden, zal toenemende onzekerheid zorgen voor een vlucht naar veilige havens. In dergelijke omstandigheden raken ook opkomende markten zoals Kenia uit de gratie.

In combinatie met het accommoderende monetaire beleid van de centrale bank van Kenia is de kans aanzienlijk dat een waardevermindering de shilling dit jaar meer in lijn gaat brengen met de macro-economische realiteit en de politiek-geografische onzekerheden die er spelen.

Voor de Keniaanse munt acht ik een verzwakking waarschijnlijk. Dan kan het gaan om een waardvermindering met 5 à 6 procent naar een niveau van 105 tot 106 shilling tegen de dollar, en 116 tot 117 shilling tegen de euro.

Het goede nieuws is dat, bij gelijkblijvende omstandigheden, Europese en Amerikaanse Valentijnvierders voor eenzelfde Keniaans bosje rode rozen volgend jaar om deze tijd minder diep in de buidel hoeven te tasten.

Joost Phielix is als valutadealer vanaf de oprichting van het Nederlandse kantoor bij Ebury werkzaam.